Жаңы жарандык паспорттордун 30дан ашык коргоо элементи бар (фото)
"Көптөгөн кыргызстандыктар жаңы биометрикалык жарандык паспортторду күтүп жатышат. Бирок бул биздин жарандар үчүн гана эмес, дүйнөлүк коомчулук үчүн дагы маанилүү. Кантсе дагы, Борбордук Азиядагы биометрикалык паспортторду бербеген акыркы мамлекеттердин бири болуп жатабыз", - деп Мамлекеттик каттоо кызматынын бүгүнкү пресс-релизинде жазылган.
Ведомство эскертет, Эл аралык жарандык авиация уюмунун (ИКАО) стандарттарына ылайык жаңы электрондук паспорт Кыргызстандын жарандарын коопсуз жана ыңгайлуу саякаттоону камсыз кылат.
Жаңы паспорттор 30дан ашуун заманбап коопсуздук элементтери менен корголот, анын ичинде мукабасында рельефтик сүрөттөр когнитивдик басма менен колго сезилген элементтери колдонулат.
Жаңы паспорттордун эң маанилүү коргоосу - бул документтин ээсинин бардык маалыматтары жана сүрөтү камтылган электрондук чип.
Жаңы технологиялардын өзгөрүшүнө жана коргоонун жаңы элементтеринин киргизилишине байланыштуу жалпы жарандык паспорттор 3-5 жылда бир жолу алмаштырылышы мүмкүн.
Биометрикалык паспортторду ишке киргизүү иштери 2016-жылы башталган. Биринчи этапта электрондук чип орнотулган ички eID-паспорттор даярдалып, 2017-жылы берилип баштаган. Андан ары Мамлекеттик каттоо кызматы жалпы жарандык паспорттор менен иштөөнү уланткан. Үч жылдын ичинде коомчулук, эксперттер жана алдыңкы дизайнерлер менен консультациялар өткөрүлүп, ченемдик укуктук актыларга өзгөртүүлөр жана
алардын жаңылары иштелип чыгып киргизилди.
Адепки нускаларды алгандан кийин Кыргызстандын мыкты графикалык дизайнерлеринин бири, белгилүү логотиптердин жана бренддердин автору, эл аралык жарнама жана дизайн фестивалдарында кесипкөйлүк сыйлыктардын ээси жаңы биометрикалык паспорттордун жасалгалоосун баалоо үчүн МККга чакырылды.
"Концепциянын өзү талаш-тартышты жаратпайт, бул жерде тандоо, композиция жана визуалдык мазмун боюнча кандай иштер жасалгандыгын көрө аласыз. Ички беттери кызыктуу, айрыкча ар бир барактын коргоо деңгээли кубандырат. Ультрафиолет нурунун астында беттерде жөнөкөй көзгө көрүнбөгөн айрым элементтерди байкаса болот. Мага "тунук терезе" кызыктуу сезилди - буга чейин колдонулбай келген коргонуунун таптакыр
жаңы элементи", - деди А.Лысогоров. Эске салсак, Алексей ошондой эле белгилүү дизайнер, СССРдин сүрөтчүсү Дмитрий Лысогоровдун уулу, биринчи кыргыз сомунун банкнотторунун жана 2006-жылкы үлгүдөгү паспорттун автору.
Жаңы паспорттун барактарында Кыргызстандын аймактарынын символдору - Ала-Тоо аянтындагы Тарых музейинин, Манас эстелигинин, Айгүл гүлүнүн, Таш-Рабат архитектуралык комплексинин, Ысык-Көлдүн жана башка сүрөттөр камтылган.
Учурда паспорттук кризисти болтурбоо үчүн паспорттун бекитилген версиясы чыгарыла баштайт. 2020-жылдын май айында Mühlbauer ID Services (Германия) менен 1,5 миллион бланк чыгарууга 3 жылдык келишим түзүлгөн. 100 миң нускадагы биринчи партия февралдын аягында күтүлүүдө. Келишим сом менен түзүлгөн, андыктан паспорттун баасы чет өлкөлүк валюталардын өзгөрүүсүнө көз каранды болбойт.
Андан кийин персоналдаштыруу процесси башталат, МККта аны кылууга жабдуулар бар. Документтин ээсинин жеке маалыматтары жаңы паспорттордун мукабасында жайгашкан электрондук микросхемага киргизилет жана алар лазердик технологиянын жардамы менен басылып чыгат. МКК жаңы электрондук паспортторду эки түрүн берет: чет өлкөлөргө көп чыккан жарандарга 50 барактан турган паспорттор жана 34 барактан
турган кадимки паспорттор.
Ал эми "атасынын аты" бөлүмү боюнча, МКК жаңы паспорттордо адамдын
атасынын аты бар экендиги жөнүндө коомдук талкууну көзөмөлгө алды. Социалдык тармактарда жарандар бул форматка терс мамиле жасашты, анткени бул атанын ысымы колдонулбаган өлкөлөрдө биздин жарандарды идентификациялоону татаалдаштырат. Латин тамгалары менен паспорттун ээсинин атасынын аты ушул бөлүмдө жарандын каалоосу менен гана жазылат деген чечим кабыл алынды.
