Бостери айылындагы трагедия. Аттракцион экс-президенттин кудасына таандыкпы?
Кечээ, 27-июлда, Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин куткаруучулары Ысык-Көл районунун Бостери айылындагы аквапаркка суу топтой турган түтүккө тыгылып калган 18 жаштагы Станиславдын сөөгүн алып чыгышты. Kaktus.media редакциясы аттракцион "Дельфин Делюкс" пансионатына таандык экендигин аныктады.
Редакция "Дельфин Делюкс" пансионатынын негиздөөчүсү жана "Дельфин Лэнд" компаниясынын директору Текебаев Айдар Большевикович менен байланышты.
Ал каргашалуу окуя боюнча комментарий берүүдөн баш тартты.
"Мен сөөк коюуну уюштуруп жатам. Менин убактым жок" деди Айдар Текебаев.
Текебаев жана анын өнөктөштөрү кимдер?
Буга чейин Дельфин Ланддын негиздөөчүлөрүнүн катарына "Республикадан - Ата Журт" фракциясынан Жогорку Кеңештин депутаты Алиярбек Абжалиевдин жубайы - Сулайманова Гүлсара Каныбековна кирген. Юстиция министрлигинин маалыматы боюнча, "Дельфин Лэнд" төмөнкү иш менен алектенет - "Мейманканалар тарабынан кызмат көрсөтүү". Юридикалык дареги "Дельфин Делюкс" пансионатынын дарегине кирет.
Эске салсак, Алиярбек Абжалиев менен Сулайманова Гүлсардын уулу экс-президент Сооронбай Жээнбековдун кызына үйлөнгөн.
Белгилей кетсек, Нурлан Дунканаев "Ата Мекен" партиясынын мүчөсү. Ал Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкер болгон. Ал тизмеде 73-орунда турган.
Алардын бир тууганы Мирлан Дунканаев Талас облусунун Манас районунун Покровский айылдык кеңешинин депутаты Медербек Чойбеков негиздеген дагы бир "Триумф Кей Джи Строй" курулуш компаниясын жетектейт.
Дунканаевдердин үй-бүлөсү Каракол шаарындагы NM + май куюучу жай тармагына дагы ээлик кылышат.
Текебаев Айдар Большевикович 2012-жылы улутташтырылган Bavaria-38 Cruise яхтасын 25% арзандатуу менен - 2 миллион 325 миң сомго сатып алган.
Алар Мухаммедкалый Абылгазиевдин жээни - Асыл (экс-премьер-министр Калыйнурдун улуу агасы) менен биргеликте "Мираита Плюс" компаниясынын негиздөөчүлөрү.
Аквапаркты Айдар Текебаевдин уулу - Азиз башкарат. Ал жакында Бишкек шаардык кеңешине №48 "Кыргызстан Демократиялык Кыймылы" партиясынан талапкерлигин койгон. Айрым маалыматтарга ылайык, ал "Колесо обозрения", "Американские горки" жана башка кооз жайлар жайгашкан паркты башкарат.
Kaktus.media ошондой эле 2020-жылдын июнь айында Башкы прокуратура Кыргыз туризмдин ишмердүүлүгүн текшергендигин аныктады. Аудиттин жыйынтыгында, Айдар Текебаев өзүнүн эл аралык аренада жарнамалаган өзүнүн "Дельфин де Люкс" компаниясынын кызыкчылыгында бюджеттик каражаттардын эсебинен Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары жерлерде жүргөн. Текебаев мамлекетке келтирилген зыяндын ордун толтурганы белгилүү болду.
Эч ким эч нерсе билбейт?
Мамлекеттик экологиялык-техникалык инспекциянын Ысык-Көл району боюнча башкармалыгынын башчысы Чындыкбек Матисаев Kaktus.media редакциясына билдиргендей, алардын жетекчилиги аттракциондун ээлеринен эч кандай документ алышкан эмес, ал тургай, ээси ким экендигин дагы билишпейт, анткени. 2019-жылы аларга ишкердик субъекттерин текшерүүгө тыюу салынган.
"Менин билишимче, алар эксплуатацияга киргизүү үчүн эч кандай документтерди алып келишкен эмес, ошондуктан алардын кандай документтери бар экендигин билбейбиз. Алгач объект текшерилип, башкача айтканда, коопсуздук текшерүүлөрүнөн өтүшү керек болчу. Бирок бул жасалган жок. Алар бардыгын уруксатсыз орнотушту ", - деди Матисаев.
Ал белгилегендей, бул объект капиталдык курулуштун объектиси эмес, жеңил конструкция, ошондуктан аны текшерүүгө укугу жок.
Мамлекеттик экологиялык-техникалык инспекциянын Ысык-Көл району боюнча инспектору Таалайкүл Бектурсуновна аттракциондо чындыгында уруксат кагаздары жок экендигин айтты.
"Капиталдык курулуш эмес, инсталляция болгон. Алар бизге келишкен жок. Бул объектти Промнадзор текшериши керек болчу, бирок алар айрым текшерүү макалаларын жокко чыгарышты, ошондой эле азыр текшере алышпайт", - деп түшүндүрдү инспектор.
Ал объект парк-пляж аймагында жайгашкандыгын жана жер муниципалдык деп эсептелерин, жергиликтүү бийлик аларга уруксат берип жаткандыгын баса белгиледи.
"Үч жылдан бери биздин колу-бутубуз байлануу. Биз арыз келип түшсө гана иш алып барабыз. Текшерүү Экономика министрлигинин уруксаты менен жүргүзүлөт. 2021-жылдын февраль айынан бери биз Мамлекеттик экологиялык жана техникалык инспекция эмеспиз. Бизди министрликтер бөлүп алышты, азыр эч кимибиз жок, Мамкурулуш бизди алып кетти окшойт, бирок алар мындай буйрук чыгарган жок, биз азыр эч кимдин курамында эмеспиз", - деди инспектор.
Мындай жеңил конструкцияларды орнотууга архитектура башкармалыгы жана жергиликтүү бийлик жооптуу экендигин кошумчалады.
Kaktus.media Ысык-Көл облусу боюнча архитектура бөлүмүнүн башчысы Дамир Абдиев менен байланышканда анын карамагындагылар каргашалуу окуя болгон бул аттракциондун бардык документтерин издеп жатышканын айтты.
"Кызматкерлер архивди текшерип жатышат жана 2006-жылга чейин жетишкен, бирок аттракцион кандайдыр бир жол менен мыйзамдуу экендигин тастыктаган бир дагы документ таба алышкан жок", - деди Абдиев.
Ал кошумчалагандай, анын кызматы объектилерди текшерүү функциясын аткарбайт, анткени бул маселе Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик экологиялык жана техникалык инспекциясы алдында турган.
"Мен бул аттракционду биринчи жолу 2006-жылы, студент кезимде көргөм" деди Дамир Абдиев.
Kaktus.media Ысык-Көл облусунун акими Кадыбек Аманатович Жумадылов менен байланышууга аракет кылды, бирок ал бош эмес экендигин айтып, трубканы коюп койду. Ошол эле учурда, ал кийинчерээк байланышам деп убада кылган, бирок ал кайра чалган жок. Kaktus.media редакциясы аны угууга даяр.
Бостери айылынын айыл өкмөтүнүн Интернетте көрсөтүлгөн телефону тейленбейт.
Кыргыз Республикасынын Президентинин Ысык-Көл облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлүнүн басма сөз кызматы Ысык-Көл ОИИББсинин тергөө кызматы тарабынан Кылмыш-жаза кодексинин "Шалаакылык менен адам өлтүрүү" беренеси боюнча сотко чейинки иш-аракеттер башталды деп билдирди. Каза болгон Бишкек шаарынын тургуну, 2003-жылы туулган Станислав С.
"Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин куткаруучулары аквапарктан 40-50 метр алыстыкта түтүктү кесип, сөөктү алып чыгышып, андан аркы тергөө амалдары үчүн Ысык-Көл РИИБдин кызматкерлерине өткөрүп беришти", - деп айтылат маалыматта. Бул тууралуу басма сөз кызматы билдирди.
Ошондой эле алар кайгылуу окуя Кыргыз Республикасынын Президентинин Ысык-Көл облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Мирбек Кожоевдин жеке көзөмөлүндө экендигин баса белгилешти.
Укук коргоо органдарындагы булактардан белгилүү болгондой, мындай аттракциондо буга чейин ушундай окуялар болгон, бирок туристтерди сактап калуу ар дайым ишке ашып келген.
