Мамлекеттик ипотека жөнүндө: Эми баштапкы төлөм болбойт жана аны бардыгы ала алат
Жакында эле Жогорку Кеңеш "Турак жайды насыялоо үчүн мамлекеттик ипотекалык насыялоо жөнүндө" мыйзам долбоорун үч окууда кабыл алды.
Кошумчалай кетсек, алгач ипотекалык насыялар, баштапкы төлөмдүн өлчөмүнө жараша жылдык 12-14% үстөк менен берилип келсе, бүгүнкү күндө жылдык 6-8% ды түзөт.
Мыйзам долбоорун талкуулоодо депутаттардын бири төмөндөгүдөй сунуш киргизди: ставканы дагы бир нече пайызга төмөндөтүү, бирок Мамлекеттик Ипотекалык Компаниянын (МИК) өкүлдөрү мамлекеттин бул идеяны ишке ашырууга каражаты азырынча жок экендигин билдиришти.
Өкмөттүн келечекте пайыздык чендерди акырындык менен төмөндөтүү пландарына байланыштуу, жаңы мыйзам долбоорунда эми министрлер кабинети тарабынан түзүлөт деп жазылган.
Баары ойдогудай, акча бар
Бирок, жакында Садыр Жапаровдун бизнес коомчулугу менен болгон жолугушуусунда Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасынын орун басары жана Экономика жана каржы министри Акылбек Жапаров МИКтин уставдык капиталы 5 миллиард сомго көтөрүлүп, бардык ишке даяр экендигин билдирген. Андан тышкары, Каржы министрлиги 10 миллиард сомго баалуу кагаздарды чыгара алаарын айткан эле.
Мамлекеттик Ипотекалык Компаниядан Kaktus.mediaга маалымдалгандай, бул мыйзам долбоору кабыл алынганга чейин эле, "Менин үйүм - 2021-2026" программасы иштелип чыккан, анда адамдар ипотекалык насыя ала турган шарттар бир топ жакшырган.
Пайыздык чендер жылдык 4% га чейин төмөндөдү
Бул программанын эң негизгиси - насыянын үстөгү жылдык 4% га чейин төмөндөтүлүп, кийинчерээк ал кийинки кыймылсыз мүлк сатып алуу үчүн ижара болуп калышы мүмкүн.
Пайыздык чендердин төмөндөшү Мамлекеттик инвестициялар комитети жеке өнөктөш банктар менен келишимдерди кайра карап баштаганда, буга чейин насыяга турак-жай сатып алгандарга дагы тиешелүү болот.
МИКте түшүндүрүлгөндөй, мамлекеттик компания курулуш компанияларын тартуу менен турак жайдын өзүн өзү курууну жана өзүнүн турак жай фондун түзүүнү пландаштырууда. Ошондой эле, МИК турак жайларды базардан сатып алууну пландаштырууда, аны кийинчерээк сатып алуу менен жарандарга ижарага берүү, анын ичинде калктын социалдык жактан корголбогон категориялары үчүн жеңилдетилген шарттарда.
Ипотека ар бир адамга жеткиликтүү болот жана аны 25 жылга чейин алууга болот
"Эгерде буга чейин арзан турак жайларды мамлекеттик кызматкерлер жана бюджеттик чөйрөнүн кызматкерлери алышса, жаңы турак жай программасынын алкагында, ипотекалык насыя өлкөнүн бардык жарандары үчүн жеткиликтүү болот", - деди МИК.
Эске салсак, мамлекет турак жай сатып алуу үчүн ипотека насыяларын 2015-жылы бере баштаган. Мамлекеттик кызматкерлерден жана мамлекеттик кызматкерлерден башка бардык адамдарга ипотека насыясын алуу мүмкүнчүлүгү 2017-жылдан бери уланууда.
Насыялар боюнча ай сайын төлөнчү төлөмдөрдү кыскартуу максатында, МИК насыялардын мөөнөтүн узартууну чечти. Эгер мамлекеттик компания бюджеттен тышкары инвестицияларды тарта алса, ижара жана ипотека насыяларын 25 жылга чейин көбөйтүү пландаштырылууда.
Бирок бир "маселе" бар ...
Ипотекалык насыяны алуу үчүн, жарандар керектүү документтерди тиркеп, МИК сайтына онлайн кайрылышы керек. Алар компаниянын кызматкерлери тарабынан биринчи кезекте каралат.
"Бүгүнкү күндө насыя алуу үчүн 10 миңге жакын адам кезекте турат, дагы 6 миң адам документтерди карап жатышат. Бирок алар дагы кезек-кезеги менен каралууда, анткени арыздар жана тиешелүү түрдө документтер көп", - деп кошумчалады МИК.
Бирок быйыл МИК өкмөттөн эч кандай каржы бөлүнбөгөндүктөн, эч кимге ипотека насыясын бере элек.
Кошумчалай кетсек, "Менин үйүм - 2021-2026" программасы азыр министрлер кабинетинде, документке тийиштүү чиновниктер кол коё элек, азырынча ал жарактуу эмес.
