Өмүрбек Суваналиев: Баткенде Кыргызстан менен Тажикстандын ортосунда чындап согуш болгон
Өкмөттүн Баткен облусундагы мурунку ыйгарым укуктуу өкүлү Өмүрбек Суваналиев "Азаттыкка" берген маегинде Баткен облусундагы окуялар жөнүндө айтып берди.
Өмүрбек Суваналиев чек арада болгон окуяны согуш деп атады
"Кыргызстанда жети саатка созулган мындай согуш болгон эмес. Кыргызстан менен Тажикстандын ортосунда согуш болду, бул жаңжал эмес. Техника колдонулган, тажик тарап тик учактан ок чыгарган, бардык күчтөр жумшалды. 30 жыл бою, тараптар бири-бирине талаптарын билдиришип, өкмөттүк деңгээлде кагылышуулар болуп келген ", - деди Суваналиев.
Анын айтымында, өкмөт аны кетирген катасы үчүн эмес, коомчулуктун көңүлүн алуу үчүн кызматтан алды.
"Мени Баткен облусунан курмандыктар болгон үчүн чыгарып салышты деп ойлойм, анткени кесепеттер,жоготуулар болду. Демек бирөөнү сот жообуна тартыш керек болду. Алар: Суваналиев белгилүү генерал, эгер сиз аны алып салсаңыз, анда көпчүлүк адамдар Суваналиев өзү кызматтан кетти деп ойлошот. Иш жүзүндө андай болгон жок ", - деди ал.
Суваналиевдин айтымында, ага конкреттүү сунуш, так кабар келген эмес.
Суваналиев чек арадагы кырдаалда өзүн күнөөлүү деп эсептебейт. Анын айтымында, акыркы учурга чейин кырдаалды ооздуктоого аракет кылган, бирок ошол мезгилде ал аймактын башчысы болгондуктан, күч структураларына буйрук бере алган эмес. Эгерде тиешелүү ыйгарым укуктарга ээ болгондо, анда чыр-чатак күч алмак эмес деп ишенет.
Биз чагымчылдыкка алдырбоо үчүн баарын жасадык, бирок, тилекке каршы, көпчүлүк муну түшүнгөн жок, анткени алардын тажрыйбасы жок. Арасында чиновниктер дагы бар. Провокацияга алдырбай, абайлап сүйлөсө болмок. Алардын жүрүм-туруму мамлекеттин позициясы катары кабыл алынарын түшүнүшү керек эле, ошондуктан алардын ар кандай шалаакылыгы, ойлонбостон сүйлөп коюусу чыр-чатактуу кырдаалга алып келиши мүмкүн эле.
Сүйлөшүүлөргө абдан тажрыйбалуу дипломаттар барыш керек болчу.
Менин Согди облусунун губернаторуна караганда тажрыйбам көбүрөөк болчу, ошондуктан нейтралдуу зонада биз траншеяларды жабуу, күчөтүлгөн режимди токтотуу боюнча бир пикирге келе алдык, коопсуздук кызматкерлери менен да макулдаштык, бирок бардыгы башкача болуп кетти ", - деди Суваналиев.
Эске салсак, 28-апрелден 1-майга чейин чек арада болгон чыр-чатактын натыйжасында кыргыз тараптан жүздөн ашуун адам жаракат алып, 36 адам набыт болгон, алардын экөө балдар. Тажикстан 19 адам каза болгонун, анын тогузу аскер кызматкерлери, он жай тургун жана 88 адам жаракат алгандыгын билдирген.
Кыргызстандын Башкы прокуратурасы муну тажик тараптын кол салуусу катары бааласа, тажик тарап тескерисинче, Кыргызстандын кол салуусу менен басып алуу максатында куралдуу баскынчылык деп атаган.
1-май күнү элдешүү келишими түзүлгөн. Тараптар айрым тактала элек бөлүктөрдү делимитациялоо жана демаркациялоо процессин аяктоо жөнүндө жана тажик тарап талап кылган 1924-1927-жылдардагы улуттук демаркация документтери колдонулат деп макулдашышкан.
