Чек арадан 20 метр. Интернационал айылындагы ооруканада ким жана кантип дарыланат
Кичинекей бир кабаттуу имарат. Кылдаттык менен жуулган желим терезелер. Тыкан имараттын канаты. Жакшы каралган бакча жана чоң дарактардын алдындагы көптөгөн отургучтар. Имараттын полдору хлор жыттанып, ичи адаттагыдай таза...
Интернационал айылындагы оорукана Кыргызстандын аймактарындагы көпчүлүк медициналык мекемелерге эле окшош. Бул жерде Кувейт кайрымдуулук фондунун акчасына курулган эки кабаттуу жаңы имарат дагы бар. Болгону, ал оорукана Тажикистандын чек арасынан 20 метр алыстыкта жайгашкан.
"Биз ар дайым кыргызстандыктарды да, тажикистандыктарды да дарылап келгенбиз, - дейт Борбордук клиникалык оорукананын башкы медайымы Сабриниса Надырова. Биздин төрөт бөлүмдөргө Тажикистандын жакынкы айылдарынан кош бойлуу айымдар келишчү. Аларга биздин ооруканадагы шарттар, медициналык кызматкерлердин кесипкөйлүгү жакчу жана каржылык жактан да алда кайда ыңгайлуураак болчу."
Интернационал айылы Баткен облусунун Лейлек районундагы Кулунду айылдык кеңешинин курамына кирет. Бул жерде бир кезде ар улуттун өкүлдөрү жашашкан. Бирок көптөгөн үй-бүлөлөр ар кандай себептер менен бул айылдан кетип калышкан. Эл азыр да кетип жатат. Бирок азыр бир гана себеп бар – ал чек арадагы чыр-чатактар.
2021 жана 2022-жылдагы окуялар бардык айыл тургундарын, өзгөчө дарыгерлерди чочутту. Алар бейтаптарды жакынкы ооруканаларга тез арада эвакуациялоого аргасыз болушкан.
Сабриниса Надырова башкы медайым болгонго чейин 15 жыл төрөт бөлүмүндө акушер болуп иштеген. Бул аралыкта ал чек аранын эки тарабында тең жашаган жүздөгөн аялдарды төрөткөн.
"Медициналык жардам көрсөтүү борборуна кайрылгандардын баары дарыгерлердин кызматын дайыма алып турчу. Тажикистандын чек арага жакын жайгашкан айылдарынын жашоочулары биздин ооруканага оңой жана тез жетчү", - деп түшүндүрөт Надырова.
Алар ушул эле ооруканага хирургиялык жардам сурап да кайрылышчу.
"Алардын айылдык ооруканасында хирургия бөлүмү жок болгондуктан, тажикистандыктар биздикилерге кайрылышчу", - дейт Борбордук клиникалык оорукананын хирургу Равшан Абдулаков.
Чек аралар жабылгандан кийин тажикистандыктар келбей калды, азыр кыргыздар деле бул ооруканага кээде гана кайрылышат.
"Чек арадагы окуядан улам эл абдан коркуп калды. 90 орунга эсептелген оорукана чек арадан 20-25 метр алыс жайгашкандыгы үчүн толбойт. Учурда тургундар 50 чакырым алыстыкта жайгашканына карабай Раззаковдогу Лейлек райондук ооруканасы барып жатышат", - дейт Надырова.
Мындан тышкары ооруканада дарыгерлер жетишсиз.
"Жакында эле дарыгер - травматолог, үч хирург иштен кетип калышты. Азыр бул жерде бир гана хирург бар – ал менмин. Биздин ооруканага төрт айыл өкмөттөн келишет. Бул 50 миңдей адамды түзөт. 50 миң адамга травматолог жок, хирургдар, хирургиялык тамактагы кызматкерлер жетишпейт. Жаш дарыгерлер – хирургдар гана эмес, педиатрлар дагы Бишкекке, атүгүл Россияга да кетип калышты", - дейт Равшан Абдулаков.
Дарыгерлер аты аталып тургандай эле Жалпы дарыгерлик практика борборун коңшулаш Кулунду айылына көчүрүүнү сунуштап жатышат.
"Ооруканабызды Кулунду айылына көчүрүү өтүнүчү менен бийликке кайрылганбыз. Жерди айыл өкмөттөн алганбыз, бирок бул жерди трансформациялоодо кыйынчылыктар пайда болду", - дейт Надырова.
Равшан Абдулаков да муну менен бир катар көйгөйлөр чечилет деп эсептейт.
"Кулундуга оорукана куруп беребиз деп убада беришкен. Бул процесс тездетилсе жакшы болмок. Оорукана чек арадан алысыраак жылдырылса, жетишпей жаткан адистерди ишке тартабыз деп ойлойм", - дейт Абдулаков.
Баткен облусунун саламаттыкты сактоо координатору Арзыбек Бөрүбаев Kaktus.media сайтына берген комментарийинде Саламаттыкты сактоо министрлиги Жалпы дарыгерлик практика борборун чек арадан алысыраак көчүрүүгө аракет кылып жатканын белгиледи.
"Жакында ал жерге реанимация бөлүмүн ачып, жаңы тез жардам унаасын бөлүп бердик. Бирок оорукананы көчүрүү маселеси жергиликтүү айыл өкмөттөн көз каранды. Бул жерге Мамлекеттик курулуш агенттиги менен Саламаттыкты сактоо министрлигинин өкүлдөрү келип кетишкен. Маселе пландаштыруу баскычында", - деди Бөрүбаев.
Интернационал айылынын жашоочулары да жаңы оорукананын курулушу бейтаптар үчүн коопсуз гана эмес, ыңгайлуу шарттарды түзөт деп эсептешет.
"Жаңжалдан кийин дароо үйлөрүнө кайтуудан коркушчу. Азыр да коркуп жатышат. Анткени чек ара маселеси биротоло чечиле элек. Жаңы оорукана курула турган болсо чек арадан алысыраак болушу керек", - дейт жергиликтүү тургундардын бири Айчүрөк.
Анткени менен, Kaktus.media журналисттери баарлашкан бул айылдын тургундарынын баары көйгөйлөрдү чечүүнүн эң ишенимдүү жолу - чек ара маселесине чекит коюу экенин айтышты.
"Биз кошуналарыбыз менен ар дайым жакшы мамиледе жашап келгенбиз. Эгер алар да, биз да бири-бирибизди түшүнүүгө аракет кылып, провокацияга алдырбай турган болсок, баары жакшы болот", - деди дарыгер.
Равшан Абдулаков чек арада тынчтык орнотууга үмүт артарын баса белгиледи.
Чек арада тынчтык орносо оорукананын кайда жайгашканы маанилүү болбой калат. Бул учурда дарыгерлер бейтаптар кайсы өлкөдөн келгенине көңүл бурбай, ал жактагы адамдарды жөн эле дарылашат.